آیات و احادیث در دیوان فیض کاشانی ( حرف ط تای)

پایان نامه
چکیده

معانی و مفاهیم قرآن کریم که نمون? اعلای فصاحت و بلاغت است، از جهات مختلف در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان، به¬طور مستقیم و غیر¬مستقیم تأثیرگذار بوده است، تا آن ¬جا که جنبه¬ای از زندگی مسلمانان را نمی¬توان یافت که قرآن بر آن تأثیر¬گذار نبوده باشد. حدیث یا به عبارتی قول، فعل و تقریر پیامبر بزگوار اسلام (ص) نیز چنین حکمی را دارد و به اشکال گوناگون در زندگی مسلمین و رفتار و گفتار آنان تأثیر¬گذار بوده است؛ یکی از بارزترین آن، تأثیر در سخن شاعران و نویسندگان است. ملّا محسن فیض کاشانی، مفسّر، محدّث، عارف و فقیه سده یازدهم هجری، نیز شاعری است که اشعارش را با آمیختن به آیات کتاب آسمانی و احادیث پربار ائمّه (ع) شوری تازه بخشیده؛ بنابراین جا دارد اشعار وی از این جهت به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرد؛ تأثیرپذیری وی از قرآن و حدیث به طور آشکار و نهان در جای جای شعرش نمودار است. در فصل اوّل این پژوهش به تبیین موضوع و چراهای آن پرداخته می¬شود. در فصل دوّم اوضاع دوران صفوی از جهات گوناگون بررسی می¬شود و چگونگی ورود قرآن و حدیث به شعر فارسی و شیوه¬های مختلف تأثیرپذیری ذکر می¬شود. در فصل سوّم زندگی، احوال و آثار فیض کاشانی بررسی می¬شود. در فصل چهارم آیات و احادیثی که به¬ طور آشکار یا نهان در اشعارش موجود است، استخراج می¬گردد. فصل پنجم نتیجه¬گیری از پژوهش است؛ در این پژوهش مشخّص می¬شود اشعار فیض سراسر آمیخته با آیات قرآن کریم و احادیث ائمّه معصوم (ع) است، تا جایی که گاه بخشی از ابیات را آیه¬ای از قرآن کریم زینت می¬بخشد.

منابع مشابه

آسیب‌شناسی اعتماد اجتماعی در دیوان فیض کاشانی

با مطالعه دقیق اشعار عرفانی ملا محسن فیض کاشانی، این نکته آشکار می‌شود که وی در کنار دقایق و ظرایف عرفانی، از تاریخ اجتماعی روزگار خود غافل نمانده است. در این میان، آسیب‌های انسانی و اجتماعی و جنبه‌های منفی شخصیت و رفتار انسانی، که زمینه‌ساز بی‌اعتمادی در روابط اجتماعی است، مورد توجه قرار گرفته است. از نظر فیض، عناصری چون جهل، عیب‌جویی، نفاق و شکاف گفتار و عمل، بدبینی، ریا و تظاهرگرایی، عدم وفا...

متن کامل

مبانی عرفانی در دیوان اشعار فیض کاشانی

فیض کاشانی از اعاظم فقها، حکما، مفسّران و صاحب نظران اسلامی است. او علاوه بر مقام علمی و فلسفی و عرفانی، از ذوق شاعری نیز بهره داشته است. در عرفان بیشترتحت تأثیر افکار محیی‌الدّین عربی و در فلسفه تحت تأثیر ملّا صدرا و در اخلاق از مشرب امام محمّد غزّالی تأثیر پذیرفته است. این گفتار به بررسی اجمالی شعر و مبانی عرفانی او در دیوان اشعارش ‌پرداخته است.

متن کامل

حدیث عشق در دیوان فیض کاشانی

عرفای بزرگی چون غزالی، سنایی، عطار و مولوی، عشق را موهبتی بزرگ از سوی معشوق ازل، در حقّ عاشقان می‌دانند و با وجود مجاهدت و ملازمت شریعت، بر کشش و جذبه، به عنوان بهترین و نزدیک‌ترین راه وصول به معشوق پا می‌فشارند. «فیض کاشانی» نیز با وجود علم به مشکلات و موانع بی‌شمار از جمله فراق، درد و رنج، ملامت زهّاد ریایی، غیرت معشوق و نظایر آن‌ها، و نیز با اعتقاد به سیر و سلوک عملی و انجام عبادات واجب و حتی،...

متن کامل

نقد و بررسی مبانی فیض کاشانی در تأویل آیات قرآن

از دیرباز درک معانی باطنی قرآن در کنار معانی ظاهری و به تعبیری گرایش به تأویل همراه تفسیر، در کانون توجه اندیشمندان این حوزه قرار داشته است. در این میدان فیض کاشانی با اندوخته‌های فلسفی ـ عرفانی از یک سو و بهره‌های قرآنی ـ حدیثی از سوی دیگر، تفسیر روایی خود را بر اساس تأویل باطنی آیات سامان داده است. وی تأویل را فراتر از مدلول لفظ و به مثابه معانی حقیقی و روح و باطن الفاظ می‌داند. تأویلات فی...

متن کامل

حدیث عشق در دیوان فیض کاشانی

عرفای بزرگی چون غزالی، سنایی، عطار و مولوی، عشق را موهبتی بزرگ از سوی معشوق ازل، در حقّ عاشقان می دانند و با وجود مجاهدت و ملازمت شریعت، بر کشش و جذبه، به عنوان بهترین و نزدیک ترین راه وصول به معشوق پا می فشارند. «فیض کاشانی» نیز با وجود علم به مشکلات و موانع بی شمار از جمله فراق، درد و رنج، ملامت زهّاد ریایی، غیرت معشوق و نظایر آن ها، و نیز با اعتقاد به سیر و سلوک عملی و انجام عبادات واجب و حتی،...

متن کامل

مبانی عرفانی در دیوان اشعار فیض کاشانی

فیض کاشانی از اعاظم فقها، حکما، مفسّران و صاحب نظران اسلامی است. او علاوه بر مقام علمی و فلسفی و عرفانی، از ذوق شاعری نیز بهره داشته است. در عرفان بیشترتحت تأثیر افکار محیی الدّین عربی و در فلسفه تحت تأثیر ملّا صدرا و در اخلاق از مشرب امام محمّد غزّالی تأثیر پذیرفته است. این گفتار به بررسی اجمالی شعر و مبانی عرفانی او در دیوان اشعارش پرداخته است.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023